Халуурахтай холбоотой асуултууд байдаг, аюултай болов уу, яаж буулгах вэ? гэх мэт. Температурыг бууруулахыг хичээх шаардлагагүй байдаг гэдгийг олон хүмүүс гайхдаг. Гэхдээ халуурах нь таныг эсвэл хүүхдийг тань тааламжгүй байдалд хүргэж байгаа бол аюулгүйгээр буулгахын тулд хийж болох зүйлүүд бас хийх ёсгүй олон зүйл байдаг.
Та хэрхэн тусалж чадах вэ?
Бидний бие халдварын эсрэг тэмцэж буй үед халуурдаг. Биеийн дотоод температур нь хамгаалалтын механизм болон өсч, бие махбодыг хангалттай халуун байлгахыг хичээдэг тул халдаж буй нян амьд үлдэхгүй байх магадлалтай юм. Мэдээжийн хэрэг, эдгээр нь бидэнд маш хэцүү байдаг. Бид ихэвчлэн халуурах үедээ өвдөж, зовж шаналахгүй, аль болох тохь тухтай байхыг хүсдэг. Хүүхдүүд халуунаа буулгахдаа насанд хүрэгчдээс илүү сайн. Хэрэв таны хүүхэд халуурч байгаа ч тоглосоор байгаа, ихэнхдээ яг л урьдынх шигээ байгаа бол түүний халууныг бууруулах гэж яарах хэрэггүй.
Эм уух
Ацетаминофен (Тиленол) эсвэл ибупрофен (Адвил эсвэл Мотрин) зэрэг халуун бууруулах эм нь хамгийн энгийн бөгөөд үр дүнтэй аргуудын нэг юм. Ацетаминофеныг 2 сартай хүүхдүүдэд хэрэглэж болно. Гэсэн хэдий ч, хэрэв таны хүүхэд 3 сараас доош настай, халуурч байвал эм өгөхөөсөө өмнө хүүхдийн эмчтэй холбоо бариарай. Ибупрофенийг 6 сартай хүүхдүүдэд хэрэглэж болдог. Аспириныг хүүхдэд өгөх ёсгүй боловч 18.2-аас дээш насны хүүхэд хэрэглэж болно. Эдгээр эмүүд харьцангуй хурдан ажиллаж, 4-8 цагийн турш сэтгэл санаагаа тайвшруулдаг. Гэхдээ эдгээр эмээс харшилтай эсэхээ шалгах хэрэгтэй. Эмийг ямар ч тохиолдолд эмчийн заавраар уух хэрэгтэйг санаарай!!!
Шингэн уух
Халуурч байх үедээ илүү их шингэн уу. Биеийн өндөр температур нь шингэн алдалтад илүү хурдан хүргэдэг. Хүйтэн шингэн уух нь шингэн алдах магадлалыг бууруулж, таны биеийг хөргөхөд тусалдаг.
Усанд орох
Усанд орох нь халуун бууруулахад тусалдаг боловч хүйтэн усанд орох хэрэггүй. Хэдийгээр энэ нь халуун усанд орохоос илүү их тус болох юм шиг санагдаж болох ч хүйтэн эсвэл мөстэй усанд орвол даарах бөгөөд энэ нь таны дотоод температурыг нэмэгдүүлдэг. Тав тухтай байдлаар дундаж температуртай усанд орох нь тайвшруулж, халуун бууруулна.
Хүйтэн жин тавих
Өндөр температур буюу гипертермийг бууруулахын тулд түгээмэл хэрэглэгддэг анхны тусламжийн арга бол хүйтэн жин тавих юм. Энэ нь гадны хүчин зүйлээс шалтгаалан хэт халуурсан тохиолдолд (биеийн тамирын дасгал хийх, гадаа удаан хугацаагаар гадаа байх гэх мэт) тус болох болно. Хүйтэн жин тавьсны дараа ч халуун буухгүй байвал өөр аргыг ашиглаад үзээрэй.
Та юу хийх ёсгүй вэ?
Харамсалтай нь, олон хүмүүс халуурахаас эмээдэг бөгөөд температурыг бууруулахын тулд аюултай алдаа гаргаж болзошгүй юм. Дараах зүйлсийг халуурах үед хэзээ ч хийх ёсгүй.
Согтууруулах ундаагаар үрж арчих. Халуун бууруулах энэ хуучин арга бол үнэхээр буруу санаа юм. Хэрэв хэн нэгэн температурыг бууруулахын тулд өөртөө болон хүүхдэд архи, согтууруулах ундаа хэрэглэхийг зөвлөж байгаа бол татгалзаарай. Энэ нь үр дүнгүй төдийгүй архины хордлого үүсгэдэг.
Мөстэй ваннд орох. Дээр дурдсанчлан, ус нь дулаан байвал зүгээр юм. Мөсөн ваннд орох нь таны биеийн температурыг түр хугацаанд бууруулах боловч маш хурдан даруулна. Энэ нь эргээд таны үндсэн температурыг өсгөхөд хүргэдэг.
Эмийн хэмжээг ихэсгэх. Халуун бууруулах эмийг хэт их уух эсвэл хоёр өөр төрлийн эмийг нэг дор хэрэглэх нь үр дүнгүй төдийгүй аюултай юм. Энэ нь таны эд эрхтнийг гэмтээж, температурыг хурдан бууруулж чадахгүй. Ацетаминофен (Тиленол) тунг хэтрүүлэн хэрэглэх нь хүүхдүүдийг яаралтай тусламжийн өрөөнд хэвтэх хамгийн түгээмэл шалтгаануудын нэг болгодог. Иймд эрүүл мэндийн байгууллагууд халуун бууруулах эмийг ээлжлэн солихгүй байх, хамгийн сүүлд хэзээ эм уусан гэдгээ бичих, бусад асран хамгаалагчидтайгаа холбоо барихыг зөвлөдөг. Нэмэлт эмийг өөрийн дураар уудаггүй тул бүх эмийг хүүхдүүдийн гар хүрэхгүй газарт хадгалаарай. Мөн хэрэглэж буй бүх эмийнхээ орц найрлагыг шалгах нь үнэхээр чухал юм. Ханиалга, ханиадны олон эм нь ацетаминофен агуулдаг. Хэрэв та ацетаминофен эсвэл өөр зүйл агуулсан олон шинж тэмдгийг дарах зорилготой эмийг хэрэглэвэл халуун бууруулах нэмэлт эм хэрэглэх ёсгүй.
Халууны талаар мэдэх ёстой баримтууд
Хүмүүс халуурах үедээ санаа зовдог нь ойлгомжтой. Халуурах үед эмчид хандах шаардлагатай байдаг ч термометрээр эхлээд шалгаарай. Энэ дүрэмд үл хамаарах зүйл бол бага насны нярай халуурах явдал юм. 3 сараас доош насны, 100.4 /38°С/ хэмээс дээш халуунтай хүүхдийг эрүүл мэндийн байгууллагад (хүүхдийн эмчээс илүү зохимжтой) үзүүлэх шаардлагатай. Мөн 6-7 сартай 102.2 /39°C/ хэмээс дээш температуртай хүүхдийг эмчид үзүүлж байх ёстой. Нялх хүүхэд маш хүнд өвчин тусаад, халуурч болзошгүй тул зохих эмчилгээ хийлгэж, эмнэлэгт хандах шаардлагатай. Хэрэв та халуурсан үедээ санаа зовж байгаа бол шинж тэмдгүүдийн талаар эрүүл мэндийн байгууллагатай холбоо барьж зөвлөмж авах нь зүйтэй.
Эх сурвалж: verywellhealth