Хүүхэд төрснөөсөө хойш гэр бүлтэй хамаарч эхэлдэг жил ирэх тусам харилцаанаас илүү ихийг шаардах болно. Гэхдээ хүүхэд илүү хараат бус болж, энэ ертөнцөд өөрийн гэсэн байр суурийг хайж эхэлснээр эцэг эх нь хүүхдүүдтэйгээ хэрхэн харилцахаа мэдэхгүй байж магадгүй юм. Хүүхдийн насны онцлогоос хамаарч харилцаа өөр өөр, бэрхшээлтэй байдаг бөгөөд үүнийг хамгийн их анхаарах ёстой хүмүүс бол эцэг эхийн юм.
Гэр бүлийн доторх хүчирхэг, аз жаргалтай харилцаа нь хүүхдийн хөгжлийн үндэс суурь болдог. Аль насны хүүхэдтэйгээ амжилттай харилцахад тань туслах хэдэн зөвлөмжийг хуваалцахыг хүсч байна.
0-2 настай: Сэтгэлийн хөдлөлийг бий болгож, өөрий ертөнцийг олж нээхэд нь тусал
Энэ насанд хүүхдүүд маш хурдан өсч, шинэ ур чадвараа хөгжүүлж байдаг тул тэдэнд энэ ертөнцөд дасан зохицоход нь эцэг эхчүүд туслах хэрэгтэй. Тэд өөрсдийн хэрэгцээг маш хязгаарлагдмал байдлаар илэрхийлж чаддаг: мэргэжилтнүүд хэлэхдээ хүүхдүүд 2 нас хүртлээ ердөө 50 орчим үг хэрэглэж, харилцааны гол хэрэгсэл болгон уйлах аргыг ашигладаг гэж үзжээ. Тэд бусад хүмүүстэй харилцах, тоглоом тоглох замаар бие бялдрын чадвараа хөгжүүлэх хэрэгтэй.
Эцэг эхчүүд юу хийх ёстой вэ?
Амьдралынхаа энэ үед хүүхэд нь эцэг эхийнхээ салшгүй анхаарал халамж шаарддаг тул бие бялдар, сэтгэл хөдлөл, нийгмийн хувьд хөгжиж чаддаг. Эцэг эхчүүд хүүхдүүдтэйгээ аль болох ярилцаж, үйл хөдлөлөө тайлбарлах хэрэгтэй бөгөөд ингэснээр хүүхэд аман яриагаа сайжруулж чаддаг.
Хүүхдүүд эргэн тойрныхоо хүмүүсийн зан авирыг хуулбарлаж, тэдний сэтгэл хөдлөлийг дууриаж болно. Таныг ву хийнэ яг түүнийг дуурайдаг тул хоорондын хамаардлыг бодож байгаарай.
Хүүхдүүд эцэг эхийнхээ сэтгэл санааг амархан мэдэрч, хуулбарлаж чадна гэдгийг санаарай. Тиймээс тайван, эерэг, найрсаг байхыг хичээсэн нь дээр. Энэ нь хүүхдэд аюулгүй байдлыг мэдрэхэд тусалж, тэдний сэтгэл хөдлөлийг дэмжих болно.
3-5 нас: Тэдний сонирхож буй зүйлийг өдөөж, өөрсдийг нь сурч мэдэхийг зөвшөөр
Сургуулийн өмнөх насны хүүхдүүд байгалиас заяасан сонин содон зүйл, дэлхийн сая сая асуултаар таныг бөмбөгдөх хандлагатай байдаг. Тэд бусад хүмүүстэй амаар хэрхэн харилцах талаар сурч эхэлж байгаа бөгөөд хүмүүстэй хэрхэн харьцахаа ойлгоход асуудалтай хэвээр байгаа юм.
Ирээдүйн үйл явдлуудад анхаарлаа төвлөрүүлэх нь тэдэнд хэцүү байж магадгүй бөгөөд тэд асуухаасаа өмнө нь бодох нь ховор байдаг. Тэд удаан хугацааны туршид нэг ажлыг төвлөрүүлж, янз бүрийн үйл явдлын хоорондох холбоог бий болгоход бэрхшээлтэй тулгарч магадгүй юм. Энэ насны хүүхдүүд сэтгэлийн хөдлөлөө төөрөлдүүлж, түүнийг хэрхэн яаж зохицуулахаа мэддэггүй.
Эцэг эхчүүд юу хийх ёстой вэ
Хүүхэд өөрөөс чинь асуусан бүх асуултанд хариулах цаг гаргаж, тэдний хэлэх зүйлийг сонс. Хэрэв та анхаарал сарниулах аваас хүүхэд үүнийг анзаарах бөгөөд үл тоож байгаа мэдрэмж өгдөг.
Ярилцаж байхдаа ирэхдээ хүүхдээсээ хэтэрхий их зүйлийг бүү хүлээ, тэдэнд дэлхийг таниж мэдэх, тойрон аялахад нь туслах хэрэгтэй. Жишээлбэл, та хүүхдээ талаар ямар нэг зүйлийн талаар асуухад тэдэнд сонголт өг, ингэснээр тэд өөрсдөө хариултаа олж авна.
Өөр өөр сэтгэл хөдлөлийг мэдрэх байдаг л зүйл бөгөөд уур, бухимдал таныг муу хүн болгож болохгүй гэдгийг хүүхдэдээ заа. Гэхдээ эдгээр мэдрэмжийг ялгаж, хэрхэн зохицуулж сурах нь чухал юм.
6-8 настай: Тэдний бие даасан байдлын анхны шинж тэмдгүүдийг үнэлж, тэдний “насанд хүрэгчдийн” анхны асуултанд хариулахад бэлэн байгаарай
Энэ насан дээр хүүхдүүд ихэвчлэн сургуульд явж эхэлдэг бөгөөд тэд анх удаагаа эцэг эхгүйгээр, үе тэнгийнхэнтэйгээ харилцахдаа маш их цаг зарцуулдаг. Тэд илүү хараат бус болж, өөрсдийн санаа, хувь хүний шинж чанарыг судалж эхэлдэг.
Гэхдээ гэр бүлийн доторх харилцаа нь хүүхдийн хувьд хамгийн чухал зүйл хэвээр байна. Энэ насны хүүхдүүд шүүмжлэлд маш мэдрэмтгий, амархан ичиж зовдог.
Эцэг эхчүүд юу хийх ёстой вэ?
Хүүхдүүдээ буруу зүйл хийсэн гэж шүүмжлэхээсээ илүүтэйгээр тэдний хүсэл тэмүүллийг судалж, тэдний амжилтанд анхаарлаа төвлөрүүл.
Тэдний тусгаар тогтнолыг хүлээн зөвшөөрч, үргэлж илүү сайн мэддэг гэдгээ баталж болохгүй. Хэрэв таны буруу байсан бол буулт хийхэд бэлэн байгаарай, үргэлж уучлалт гуй.
Хүүхэддээ чухал ач холбогдолтой санаа, ойлголтыг ярилц. Тэдэнд нээлттэй асуулт асууж, танд хэлэх ёстой зүйлийг сонсоорой.
9-11 настай: Та тэднийг насанд хүрсэн хүмүүс шиг харж, хүндэтгэлтэй ханддаг гэдгээ харуул
Энэ насны хүүхдүүд эцэг эхийн тусламж шаардлагагүй болсон мэт байдаг. Тэд илүү хувийн нууцыг эрэлхийлж, эцэг эхийнхээ оронд үе тэнгийнхэндээ итгэдэг. Тэдэнд илүү хувийн орон зай хэрэгтэй бөгөөд тантай харьцахдаа хязгаар тогтоож магадгүй юм. Таны хүүхэд өмнө байсан хөөрхөн бяцхан сахиусан тэнгэр биш болж магадгүй.
Гэсэн хэдий ч та тэдэнд хамгийн их хэрэгтэй хэвээр байгаа. Тэд хөсвөр насанд ойртож байгаа бөгөөд гормон өөрчлөгдөх энэ үед таны хайр, дэмжлэг хэрэгтэй болно.
Эцэг эхчүүд юу хийх ёстой вэ?
Сайхан харилцаагаа алдахгүйн тулд нийтлэг сонирхлыг хайж олохыг хичээ. Сургууль дээр өнгөрүүлсэн өдөртэй холбоотой асуултууд ашиглан яриа өрнүүл. Тэднийг буруутгаж болохгүй. Үнэхээр сонирхож байгаа сэдвийг зүгээр л сонс.
Хамтдаа хөгжилтэй зүйл хий. Та үүнийг гэр бүлээрээ хийх ёстой. Хамтдаа чанартай цагийг өнгөрөөх нь хоёуланд чинь таатай байх болно.
Тэд юу ч хийсэн хамаагүй та тэднийг хайрлах болно. Таны хүүхэд дэлхийн хамгийн бие даасан хүн мэт санагдав ч та тэдний ар тал, тэд танд итгэж, хайрлах болно гэдгийг мэдрүүлж байх хэрэгтэй.
12-18 настай: Тэдэнд итгэл үзүүлж, харилцаанд нь идэвхтэй оролцож тэдний хувийн нууцыг үнэлнэ үү
Өсвөр насны үе нь хүүхэд, эцэг эхийн харилцаанд хамгийн сонирхолтой, гэхдээ хэцүү үеүүдийн нэг байж болно. Хүүхдүүд аль хэдийн өсч томорч, бие даасан гэж бодож эхэлдэг. Тэд өөрсдийнхөө шийдвэрийг гаргаж эхэлдэг, гэхдээ өмнөх жилүүдтэйгээ харьцуулахад эдгээр шийдвэрүүд нь тэдний цаашдын амьдралд бодит нөлөө үзүүлж болзошгүй юм.
Өсвөр насныхан ихэвчлэн сэтгэл хөдлөлөө хэрхэн удирдахаа мэддэггүй. Тэд эхлээд бодолгүйгээр үйлдэл хийх нь их байдаг бөгөөд харамсах магадлалтай шийдвэрүүдийг гаргадаг. Өсвөр насныхан өөрсдийн хувийн зан чанарын талаар суралцаж, хязгаарлаж, олон үйлдлийг эрс тэс байдалд аваачсаар байна.
Эцэг эхчүүд юу хийх ёстой вэ?
Асуудал танд өчүүхэн ч бага санагдаж байсан ч гэсэн тэдний мэдрэмжийг хүлээн зөвшөөрч, тэднийг дэмжээрэй. Үр хүүхдүүдээ магтаж, хэр их хайртайгаа хэл.
Хүүхдүүдээ үргэлж хянаж бай. Хүүхдүүд худлаа мэдээлэл нуухаа сайн чаддаг тул тэд үнэхээр хүсч байвал дэггүй үйлдэл гаргах магадлалтай. Таны даалгавар бол аюулгүй орон зайг бий болгож, “та ингэж хэлсэн” гэхээс бус харин өөрсдийнх нь ашиг тусын төлөө байдаг гэдгийг хүүхдэдээ харуул.
Хүүхдийнхээ үйлдэл, үгсийг биечлэн анхаар. Таны хүүхэд таныг үл тоомсорлох эсвэл танхайрах үед хэн болохоо харуул. Гэхдээ өөрийгөө хянаж, хүүхэдтэйгээ дахин сайхан харилцах арга зам, орон зхй үлдээгээрэй.
Хүүхэдтэйгээ харилцахдаа ямар арга хэрэглэдэг вэ? Таны харилцаа хүн шатанд хүрч байсан уу? Үүнийг хэрхэн яаж шийдсэн бэ?